William James (1842-1910) amerykanski pisarz, psycholog i filozof, twórca (a wlasciwie wspóltwórca wraz z Ch. Piercem) nurtu filozoficznego zwanego pragmatyzmem, który to temin wszedl do powszechnego uzycia jako synonim praktycznosci, realistycznosci, rzeczowosci. Najogólniej mówiac pragmatysci twierdza iz prawdziwe sa tylko te mysli, które sprawdzaja sie przez swe praktyczne skutki. Do mistrzów Jamesa naleza zarówno George Berkeley jak i David Hume i John Locke, natomiast uznawany jest on za filozofa zdecydowanie antykantowskiego. W swym manifescie, najwazniejszym obok Doswiadczenia religijnego.. dziele czyli wlasnie w Pragmatyzmie przedstawia James zreby swojej filozofii. Jak pisze Tadeusz Gadacz w centrum jego pragmatystycznej doktryny znajduje sie taka koncepcja natury ludzkiej, zgodnie z która czlowiek kieruje sie w zyciu glównie nastawieniem praktycznym. Swiadomosc jest (...) czyms wiecej niz tylko poznaniem. ma ona celowosciowy charakter, który polega na wyborze przedmiotów ze wzgledu na dzialanie i wewnetrzne potrzeby czlowieka.W Pragmatyzmie autor w sposób szczególnie wyrazny uwydatnia swoja koncepcje wedle której istotne jest nie odniesienie sie do abstrakcyjnych teorii prawdy lecz do praktycznych konsekwencji. Warto czytac Jamesa - chocby z czystego pragmatyzmu! Ale pamietajmy takze o ogromnym wplywie jaki wywarl Pragmatyzm Jamesa na takich myslicieli jak E. Husserl, M. Scheler czy H. Bergson.
